نقش مهمی که ترمز خودرو در کنترل آن به ویژه در شرایط بحرانی ایفا می‌کند، قابل انکار نیست. بر همین اساس صنعت خودروسازی که همواره به دنبال پیشرفت و ساخت ترمزی با عملکرد مناسب‌تر است، ترمز ABS را به اتومبیل‌ها اضافه کرد. حال سوال این است که ترمز abs چیست؟ این ترمز را به عنوان ضد قفل می‌شناسند که عملکرد بهتری نسبت به ترمز معمولی داشته و در واقع کارآمدتر است.
رانندگی با سرعت بالا یا در جاده‌های لغزنده، یخ زده و همینطور باران خورده نیازمند سیستم ترمز قوی‌تری نسبت به ترمزهای معمولی می‌باشد؛ چراکه با ترمز معمولی در این شرایط چرخ‌های خودرو روی جاده قفل شده و کنترل حرکت خودرو غیرممکن می‌گردد. از این رو سیستمی با عنوان ترمز ضد قفل یا همان abs طراحی شد تا بتواند این شرایط را تحت کنترل راننده درآورد. اگر می‌خواهید در رابطه با این سیستم اطلاعات بیشتری کسب کنید در ادامه ما را همراهی نمایید.
ترمز ای بی اس چیست ؟
سیستم ضد قفل به عنوان یک سیستم پیشرفته این امکان را در اختیار راننده قرار می‌دهد که بتواند با فشار شدید بر روی پدال ترمز، کنترل خودرو را نیز در دست داشته باشد. ترمز ای بی اس از قفل ماندن چرخ‌ها پس از ترمز به ویژه در جاده‌های لغزنده و همچنین از کاهش فرمان پذیری خودرو جلوگیری می‌کند.
در گذشته از روش ترمزگیری تناوبی در شرایط‌های حساس استفاده می‌شد و راننده تلاش می‌کرد با فشار دادن پای خود بر روی پدال ترمز و رها کردن آن به صورت تناوبی از قفل شدن چرخ‌ها جلوگیری کند. امروزه شاهد آن هستیم که طریقه ترمز گرفتن ای بی اس دقیقا اثری مشابه ترمز گرفتن تناوبی دارد.
عملکرد ترمز abs
ترمزهای abs در هر شرکت خودروسازی دارای تکنولوژی اختصاصی می‌باشند، ولی نوع ساده‌ترین آن با استفاده از کنترل مداوم سرعت چرخ‌ها و از طریق حسگرها شروع به کار می‌کند. در شرایط عادی برای رساندن سرعت خودرو از 100 کیلومتر در ساعت به صفر تقریبا 5 ثانیه زمان برای ترمزگیری لازم است که با کاهش تدریجی دور چرخ‌ها انجام می‌شود.
در ترمزگیری شدید و جاده‌های لغزنده در مدت یک ثانیه چرخ‌ها قفل شده و خودرو روی جاده کشیده می‌شود. بنابراین برای توقف کامل خودرو به زمانی بیشتر از 5 ثانیه نیاز است. طرز کار سیستم ترمز abs در این لحظه شبیه به ترمزگیری تناوبی با سرعت بسیار بالا می‌باشد. بدین صورت که فشار روغن در مسیر لوله‌های ترمز مدام کنترل شده و دور و شتاب چرخ‌ها به تدریج اتفاق می‌افتد. در واقع روند کاهش دور چرخ‌ها با روند کاهش سرعت خودرو به طور متناسب انجام می‌گیرد.
اجزای سیستم ترمز abs
در سیستم ترمز abs قطعات مختلفی به کار برده شده است . همچنین می‌توان جهت تعویض صفحه لوازم یدکی چری را بررسی نمایید. این قطعات عبارتند از:
- سنسورهای سرعت: حسگرهایی در چرخ‌ها یا دیفرانسیل قرار گرفته‌اند که بتوانند اطلاعاتی در رابطه با شرایط چرخ‌ها و حرکتشان و وضعیت ترمز در زمان قفل کردن چرخ‌ها به واحد پردازش بدهند.
- سوپاپ‌ها: لوله‌های ترمز دارای سوپاپ‌هایی هستند که با قرارگیری در وضعیت مناسب، فشار روغن را در مواقع خطرناک ثابت نگه می‌دارند.
- پمپ: از آنجا که سوپاپ‌ها فشار را کاهش می‌دهند پمپ فشار از دست رفته را به سیستم برمی‌گرداند.
- اکولوماتورها: این روغن هیدرولیکی در مرحله آخر فعالیت Abs از طریق پمپ به سیلندر اصلی بازگشته و به کنترل فشار کمک می‌کند.
- تقسیم دینامیکی عقب: فشار ترمزگیری چرخ‌های عقب و جلو را در ترمزگیری‌های شدید متناسب می‌کند.
ترمز ای بی اس بهتر است یا معمولی؟
با توجه به اینکه در ترمز معمولی با فشردن پدال ترمز سرعت چرخ‌ها به سمت صفر می‌رود، اما در ترمز abs کاهش سرعت چرخ‌ها متناسب با سرعت خودرو انجام می‌گیرد و می‌توان گفت ترمز abs کارایی بهتری دارد. در واقع این سیستم به جز سرعت ترمزگیری آن را با روند توقف خودرو نیز متناسب می‌سازد. جهت تهیه لوازم یدکی برلیانس کلیک کنید.
مزایای ترمز ضد قفل
به طور کلی می‌توان گفت سیستم ضد قفل امنیت بیشتری را برای راننده و سرنشینان خودرو به ارمغان می‌آورد. از مهم‌ترین مزایای ترمز abs می‌توان به دو مورد اشاره کرد:
- توقف خودرو با سرعت بسیار بالا و به آسانی انجام می‌پذیرد.
- مسافت توقف اتومبیل کاهش می‌یابد.
- در شرایط خاصی همچون لغزندگی جاده و ترمزگیری شدید راننده امکان هدایت خودرو را در اختیار خواهد داشت.
معایب ترمز ای بی اس
با پیشرفته‌تر شدن سیستم abs بسیاری از معایب آن رفع شده‌اند، اما گاهی در انواع ساده‌تر آن می‌توان مواردی همچون توقف بی‌دلیل خودرو در سرعت‌های پایین را مشاهده نمود. به علاوه این سیستم از هزینه تعمیر و نگهداری بالایی برخوردار بوده و به دلیل حساس بودن قطعات آن استهلاک زیادی دارد.
عیب یابی از سیستم ABS
در زمان بررسی وضعیت اجزای سیستم abs توسط ECU چراغ مخصوص این سیستم روی صفحه نمایشگر پشت فرمان روشن شده و در صورت سالم بودن تمام آن‌ها مجددا خاموش می‌شود. در صورتی که این چراغ هشدار روشن مانده و خاموش نشود به معنای وجود مشکلی در این سیستم خواهد بود. دلایل روشن ماندن این چراغ عبارتند از:
- خرابی یا آلودگی سنسورها
- قطع شدن مدارها و اتصالات الکتریکی سیستم یا سوختن فیوزها و سوکت‌ها
- خرابی، آلودگی یا نیم سوز شدن پمپ و سوپاپ‌ها
- خرابی واحد کنترل
انواع ترمز abs
امروزه ترمز abs در انواع مختلف و با کیفیت و عملکرد گوناگونی طراحی می‌شود که تفاوت آن‌ها بیشتر در نوع پردازنده، واحد کنترل، تعداد سوپاپ‌ها و سنسورها مشاهده می‌شود. به طور کلی این سیستم را می‌توان به انواع زیر تقسیم بندی کرد:
- چهار کاناله با چهار سنسور
دقیق‌ترین حالت abs در این نوع قابل مشاهده بوده و در آن هر چرخ سنسور و سوپاپ مخصوص به خود را دارد. با توجه به بررسی جداگانه سرعت هر چرخ، در زمان عملکرد abs سرعت هر چرخ بنا بر نیاز خودرو تنظیم و کاهش می‌یابد.
- سه کاناله با سه سنسور
در این نوع برای چرخ‌های جلو به صورت مجزا و برای چرخ‌های عقب به صورت مشترک سوپاپ‌ها و کانال‌هایی در کنار سنسورها تعبیه می‌شود. دقت و حساسیت این سیستم نسبت به نوع قبلی کمتر بوده و با توجه به تنظیم کردن سرعت چرخ‌های عقب به همراه یکدیگر احتمال قفل شدن یکی از چرخ‌های عقب در ترمزگیری شدید وجود دارد.
- یک کاناله با یک سنسور
در خودروهای سنگین در اکسل عقب از یک سنسور و سوپاپ استفاده می‌شود و از این طریق سرعت چرخ‌های عقب کنترل می‌شود. با توجه به اینکه در ترمزگیری شدید تعادل وزنی خودرو به هم خورده و به سمت جلو مایل می‌شود چرخ‌های عقب از احتمال بیشتری برای قفل شدن برخوردارند که اساس فعالیت این سیستم را تشکیل می‌دهد.
علت صدای ترمز ای بی اس
اگر خودرویتان مجهز به سیستم ضد قفل بوده و با سرعت بالایی در حال رانندگی باشید با فشردن پدال ترمز صدایی مشابه خرد شدن قطعات ترمز همچون دیسک به گوشتان می‌رسد. شاید در آن لحظه نگران وارد شدن آسیب به سیستم ترمز خودرویتان باشید، اما باید بدانید که این صدای عادی عملکرد ترمز abs بوده و جای نگرانی ندارد. با این حال باید بدانید که اگر صدای مهیبی به گوشتان برسد می‌تواند از علائم خرابی سنسور ای بی اس باشد.
در این وضعیت پدال ترمز حالت ویبره شدیدی خواهد داشت و خودرو در زمان ترمزگیری به طرفیت کشیده می‌شود. برای اینکه بتوانید این مشکل را برطرف کنید می‌توانید با مراجعه به مراکز تخصصی برای عیب یابی و تنظیم ترمز ای بی اس خودرویتان اقدام نمایید.
نصب سیستم ترمز ضد قفل در ماشین
برای نصب ترمز abs بر روی خودروی خود می‌توانید به نمایندگی آن مراجعه کرده یا از مکانیک‌هایی با تجربه و اطلاعات کافی در این زمینه کمک بگیرید. شاید نصب سیستم ضد قفل سازگار با خودروی شما هزینه تقریبا بالایی داشته باشد، اما ارتقای آن مزیت‌های بسیاری به دنبال خواهد داشت. به عنوان مثال در هنگام ترمز کرده از سر خوردن چرخ‌ها و چرخش خودرو جلوگیری می‌کند.
کلام پایانی
ترمز abs سیستمی پیشرفته است که موجب سرعت بخشیدن به فرایند ترمزگیری شده و از قفل شدن چرخ‌ها و لغزش خودرو در شرایط خاص جلوگیری می‌کند. این سیستم به گونه‌ای طراحی شده که بدون نیاز به فشردن پدال ترمز به صورت پی در پی، عملکردی شبیه به ترمزگیری تناوبی در سیستم ترمز معمولی را ارائه می‌دهد.
با سیستم ترمز abs در سرعت‌های بالا با ترمزگیری ناگهانی صدایی شبیه به خرد شدن قطعاتی همچون دیسک به گوشتان می‌رسد. این صدا به معنای ایجاد نقص فنی در خودروی شما نبوده و تنها صدای معمولی ترمز abs می‌باشد. با وجود ایمنی بالای این سیستم ترمز راننده نباید از مقررات رانندگی همچون سرعت‌های غیرمجاز در پیچ‌ها و رعایت نکردن فاصله ایمنی سرپیچی نماید.