خودرو برای روشن شدن نیاز به نوعی منبع تغذیه دارد که بتواند انرژی آن را تامین کند. این وظیفه را باتری بر عهده دارد که با ارسال ولتاژ، جرقه پیشرانه را در انواع موتورهای درون سوز فراهم می‌کند. به بیان دیگر می‌توان گفت که باتری منبع ذخیره برق خودرو به شمار می‌رود و وظیفه آن انتقال برق به قطعات مربوطه از جمله استارت و سیستم روشنایی ماشین است. انواع باتری خودرو را از جهت‌های مختلف می‌توان تقسیم بندی کرد که در ادامه قصد داریم در این باره به طور کامل صحبت کنیم.
باتری‌های جدید خودرو میانگین عمری بین سه تا پنج سال دارند که در مناطق خنک‌تر این زمان کمی طولانی‌تر می‌شود. از آنجا که باتری نقشی اساسی در خودرو ایفا می‌کند، در صورت فرسوده شدن آن منطقی‌ترین گزینه خرید انواع باطری ماشین است که می‌توانید آن را در کنار لوازم یدکی لیفان در فروشگاه دیاکوشاپ مشاهده کنید.
انواع باتری خودرو
باتری‌های ماشین به دو دسته کلی تقسیم بندی می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند و کاربردهای خاصی را ارائه می‌دهند. دو نوع از رایج‌ترین انواع باطری خودرو که مانند لوازم یدکی چری کاربرد بیشتری دارند عبارتند از:
- باتری اتمی یا غیر سیلد
در ساختار اصلی باتری اتمی یا غیر سیلد دو نوع ماده اولیه آنتیموان و کلسیم به کار رفته است. باتری اتمی خود نیز دو نوع هیبریدی و آلیاژی دارد که در تمام آن‌ها نیاز به یک ماده نگهدارنده احساس می‌شود و در صورت عدم وجود این نگهدارنده کارایی خاصی از خود نشان نمی‌دهند.
برای ساخت این نوع باتری صفحات بسیاری شارژ شده و روی هم قرار می‌گیرند؛ از این رو در شرایط آب و هوایی گرم می‌توان عملکرد مناسبی از آن مشاهده کرد. گرما باعث می‌شود تا طول عمر این باتری بیشتر شده و درصد خرابی آن به شدت کاهش یابد.
از ویژگی‌های بارز باتری اتمی می‌توان به تشخیص وضعیت آن از روی ساختار بدنه اشاره کرد. در واقع روی این باتری سه چراغ تعبیه شده است که در صورت خراب بودن باتری یا عملکرد نامناسب آن چراغ سفید، در صورت سالم بودن آن چراغ سبز و در صورت سالم بودن باتری و نداشتن شارژ کافی چراغ قهوه‌ای روشن می‌شود.
به این نوع باتری در صورت نیاز می‌توان آب نیز اضافه کرد. باتری اتمی نیازی به تعمیر و سرویس نداشته و قابلیت نگهداری شارژ را برای مدتی طولانی دارد. با این حال در هوای سرد به خوبی شارژ نمی‌شود و قیمت بالاتری نیز دارد.
- باتری اسیدی یا سیلد
در ساختار باتری اسیدی به جای آنتیموان از سرب در کنار کلسیم استفاده شده است و به هیچ مراقبتی نیاز ندارد. این باتری به سرعت شارژ شده و مقاومت بالایی در برابر خالی شدن شارژ از خود نشان می‌دهد. اما نباید اجازه دهید که شارژ آن به طور کامل خالی شود؛ زیرا خاصیت خود را از دست داده و آسیب می‌بیند. طول عمر این باتری نسبت به نوع اتمی آن بیشتر بوده و درصد خراب شدن آن بسیار پایین است.
باتری اسیدی در برابر خرابی مقاوم بوده و هزینه سرویس و تعمیر پایینی دارد و به سرعت شارژ می‌شود. از معایب این باتری می‌توان به بررسی مداوم سطح الکترولیت آن، نیاز به تخلیه و سریع‌تر تمام شدن شارژ آن اشاره کرد.
انواع باطری خودرو ایرانی
صنعت باتری سازی در ایران بیش از ۶۰ سال است که فعالیت دارد و امروزه شرکت‌های مختلفی انواع باتری‌های اتمی و اسیدی را تولید و به بازار عرضه می‌کنند. باتری‌هایی که از کیفیت خوبی بهره می‌برند را می‌توان تولید شرکت‌های زیر دانست که محبوبیت خاصی را بین مصرف کنندگان پیدا کرده‌اند:
- صبا باتری
- برنا باتری
- سپاهان باتری
- پاسارگاد صنعت باتری
- آذر باتری
انواع باطری ماشین از نظر آمپر
میزان آمپر در باتری خودرو ظرفیت ذخیره سازی آن را نشان می‌دهد و با افزایش حجم باتری این میزان نیز بیشتر می‌شود. برای هر ماشینی میزان آمپر خاصی در نظر گرفته شده است که با توجه به دفترچه راهنمای آن یا از طریق تست دینام خودرو می‌توان به آن پی برد. به طور کلی باتری خودرو از نظر میزان ذخیره سازی برق بین 35 تا 220 آمپر متغیر است که با توجه به نوع خودرو باید باتری مناسبی را تهیه کنید.
روش های سالم نگه داشتن باتری خودرو
برای اینکه باتری در شرایط خوبی نگهداری شود روش‌هایی وجود دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- اگر برای مدتی طولانی قصد استفاده از خودرویتان را ندارید حتما باتری آن را جدا کنید.
- هنگام شارژ کردن باتری از آمپر پایین‌تری استفاده کنید تا باتری‌تان از بین نرود.
- باتری را بیش از حد شارژ نکرده و از جا به جا کردن مدام آن خودداری کنید.
- در فصل سرما ماشین‌تان را در جای گرم قرار دهید.
- تمیز کردن باتری و سرباتری‌ها در بخش حفاظت از باتری اهمیت زیادی دارد.
- سطح محلول الکترولیت را بررسی کنید و در صورت پایین آمدن به آن آب مقطر بیافزایید.
دلایل خرابی باتری خودرو
سولفاته شدن باتری یکی از مهم‌ترین عوامل تخریب آن به شمار می‌رود که معمولا در صورت عدم استفاده از آن بیش از 6 ماه متوالی به وجود می‌آید. سولفات سرب باعث می‌شود تا صفحات باتری سخت و چگال شده و باتری را از کار می‌اندازد.
یکی از دلایل از کار افتادن باتری خودرو در زمستان نیز استارت زدن بیجا و بیش از حد در روزهای سرد سال است که به خرابی باتری منجر می‌شود. از دیگر دلایل خرابی باتری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درجه حرارت خیلی زیاد که سبب از دست دادن انرژی باتری می‌شود.
- استفاده نامنظم از باتری
- طی کردن مسافت‌های کوتاه با خودرو که اجازه نمی‌دهد باتری به طور کامل شارژ شود.
روش های تشخیص خرابی باتری خودرو
گاهی ممکن است بخواهید خودرو را پس از چند ساعت خاموش بودن، روشن کنید و متوجه شوید که دیرتر از حد معمول استارت خورده و یا استارت نمی‌خورد. این موضوع زنگ خطری است که باید به آن رسیدگی کنید و در صورتی که به ضعیف شدن باتری مربوط باشد نسبت به تعمیر یا تعویض آن اقدام نمایید.
نداشتن برق پشت آمپر و مشکلات این چنینی نیز نیاز دارند تا به تعمیرگاه مراجعه کرده و دینام خودرویتان را مورد بررسی قرار دهید. ممکن است مشکل باتری به دلیل سولفاته شدن و یا حتی تاریخ انقضای آن مربوط باشد.
روش های افزایش طول عمر باطری ماشین
برای اینکه باتری خودرو عمر بیشتری داشته باشد سعی کنید به هیچ عنوان به آن آب کثیف یا اسید اضافه نکنید. همچنین قبل از استارت، چراغ‌ها و لوازم الکتریکی خودرو را خاموش کنید. میزان شارژ کردن نیز در طول عمر باتری تاثیر بسزایی دارد. در این رابطه باید توجه داشته باشید که تقریبا هر 6 ماه یکبار باید شارژ آن بررسی شده و در صورتی که کمتر از 80 درصد شارژ داشته باشد باید آن را پر کنید.
استارت نزدن بیش از حد و همینطور صرفه‌جویی در استفاده از لوازم برقی و روشنایی خودرو در مواقع غیرضروری نیز باتری خودرویتان را بادوام‌تر می‌کند.
کلام پایانی
همانطور که گفته شد باتری خودرو انواع مختلفی دارد که با توجه به نوع خودرویتان می‌توانید برای تهیه آن اقدام کنید. باتری خودرو نیز مانند هر لوازم دیگری تاریخ انقضا دارد و پس از مدتی باید آن را تعویض کرد، اما می‌توان با روش‌هایی که ذکر شد این طول عمر را کمی طولانی‌تر کرد. از آنجا که باتری یکی از اجزای بسیار مهم خودرو به شمار می‌رود عواملی همچون نحوه نگهداری از آن و متناسب بودن آن با خودرو، از اهمیت بالایی برخوردار خواهند بود.