شیفتر دنده، یکی از تکنولوژی‌های مورد استفاده در گيربكس های اتوماتیک است که تاثیر زیادی در افزایش بازده موتور و تامین راحتی بیشتر راننده دارد. استفاده از گیربکس اتوماتیک، دردسر راننده را برای تعویض دنده و گرفتن مداوم پدال کلاچ کم‌تر کرده و تا حدی سبب افزایش بازده موتور می‌شود. البته افایش بازده بیشتر به نوع گیربکس اتوماتیک، هماهنگی اش با موتور و کیفیت ساخت آن بستگی دارد. در این بین با ما در ادامه این مطلب همراه باشید تا با شیفتر دنده پشت فرمان آشنا شوید.
شیفتر دنده چیست؟
دنده پشت فرمان یا شیفتر در خودروهایی که دارای گیربکس اتوماتیک استفاده می‌شود. گیربکس های اتوماتیک امکان تعویض دنده را به شکل اتوماتیک در اختیار راننده قرار می‌دهند. کاربرد شیفتر ماشین این است که به صورت جفت بر روی خودرو نصب می‌شوند که یکی برای کم کردن دنده و دیگری برای زیاد کردن دنده استفاده می‌شود.
محل قرارگیری شیفتر دنده پشت فرمان خودرو است تا دسترسی راننده به آن راحت شود و تعویض دنده به راحتی صورت بگیرد. استفاده از این نوع دنده‌ها ابتدا در ماشین‌های اسپرت و سریع بود اما این روزها شاهد رواج آن در ماشین‌های عادی هستیم.
تاریخچه دنده پشت فرمان چگونه است؟
جان برنارد در سال ۱۹۸۹ در مسابقات فرمولا طرحی را ارائه داد که امکان تعویض دنده با نیروی هیدروالکترونیک فراهم می‌شد. در سال ۱۹۷۹ فراری در ۳۳۵ مدل از خودروهای خود از گیربکس F1 استفاده کرد که اولین محصول در استفاده از دنده پشت فرمان بود.
بعد از فراری، بی ام و و آلفارومئو از سیستمی مشابه سیستم فراری استفاده کردند. نخستین پدل شیفتر توسط فراری ارائه شد و با کمک بی ام و انبوه‌سازی شد. اولین اتومبیل‌های تولید شده با این دنده‌ها بهترین نبودند و اشکالاتی داشتند که رانندگان را اذیت می‌کرد به همین منظور اکثر رانندگان تمایلی به استفاده از آن نداشتند.
پس از بی ام و و فراری، مرسدس بنز کلاس اس، تغییراتی را در شیفترها ایجاد کرد که استفاده از آن برای رانندگی آسان‌تر شد از سال ۲۰۱۷ شیفتر خودرو در لیست امکانات خودروهای لوکس مثل مازراتی نیز قرار گرفت.
اکثر کمپانی‌های خودروسازی قصد دارند که شیفتر دنده را به اتومبیل‌های خود اضافه کنند تا امکان رانندگی راحت‌تر برای رانندگان فراهم شود. امروزه نیز شرایط به گونه ای است که همانند خرید اینترنتی لوازم یدکی لیفان، می‌توان لوازم یدکی این خودروها را خریداری کرد.
شیفتر دنده مناسب چه خودروهایی است؟
اختراع دنده پشت فرمان یا شیفتر تنها به منظور کاهش زمان و راحتی رانندگان نبود بلکه کمپانی‌های خودروسازی به این فکر بودند که با استفاده از یک فناوری از افت دور موتور در زمان تعویض تعویض دنده جلوگیری کند؛ اختراع شیفتر این امر را محقق کرد.
شیفترها سرعت زیادی در تعویض دنده دارند و مانع افت دور موتور می‌شوند و نیروی کم‌تری هدر می‌رود. ابتدا شیفترها برای خودروهایی با گیربکس اتوماتیک بودند، اما این روزها کوئیک شیفترها بر روی خودروهای معمولی هم نصب می‌شوند. استفاده از شیفتر، دقت و سرعت را در رانندگی بالا می‌برد همچنین سبب محافظت از گیربکس ها نیز می‌شود.
استفاده از شیفترها برای اتومبیل‌های معمولی در برخی مواقع مثل زمانیکه بار ماشین سنگین است، مفید بوده و راننده می‌تواند با کمک آن خودرو را در حالت دنده سنگین قرار دهد و به شکل دستی با استفاده از موتور و گیربکس، سرعت خودرو را کنترل کند.
خودروهای اتوماتیک در جاده‌های برفی از دنده ۲ استفاده می‌کنند تا با رساندن نیروی زیاد به چرخ‌ها از لیز خوردن ماشین جلوگیری کنند. شیفترها در این مواقع امکان تعویض دنده را به راننده می‌دهند تا بتواند شرایط را کنترل کند.
مزایا و معایب شیفتر دنده کدامند؟
افرادیکه به دنبال خرید خودروهای اتوماتیک هستند، این سوال در ذهنشان به وجود می‌آید که خودروهای دارای شیفتر بخرند یا نه؛ ما در این قسمت از مقاله مزایا و معایب این خودروها را بیان می‌کنیم تا با چشمای باز خودروی مناسب خود را انتخاب کنید. مزایا و معایب شیفتر عبارت است از:
مزایای شیفتر خودرو
استفاده از شیفتر دنده سبب افزایش دقت در تعویض دنده می‌شود و احتمال اشتباه راننده تعویض دنده را به حداقل می‌رساند. قرار گرفتن این دنده‌ها در دو طرف فرمان سبب می‌شود تا رانندگان فرمان را در حالت ساعتی ۱۰ و ۱۰ دقیقه به صورت صحیح بگیرند و کنترل بهتری روی اتومبیل خود داشته باشند.
به منظور تعویض دنده با شیفتر احتیاجی نیست که راننده دست خود را از روی فرمان بردارد و می‌تواند با دقت بیشتری رانندگی کند. با شیفتر دنده‌ها خلاصی نیمه از دنده گرفته شده و عمر گیربکس خودرو را افزایش می‌دهد. علاوه‌براین این دنده‌ها شتابگر خودرو را هم افزایش داده و سبب کاهش مصرف سوخت خودرو می‌شوند.
معایب دنده پشت فرمان
استفاده از شیفتر دنده در حالت اتوماتیک در عملکرد گیربکس اختلال ایجاد می‌کند و باعث افزایش استهلاک آن خواهد شد. از دیگر معایب شیفتر دنده‌ها بالا رفتن دمای گیربکس است؛ چنانچه در حالت اتوماتیک از شیفتر استفاده شود دمای گیربکس افزایش پیدا می‌کند و این مسئله باعث ایجاد حساسیت در گیربکس می‌شود. به منظور جلوگیری از آن باید روغن گیربکس را تعویض کرد؛ در غیر این صورت ممکن است قطعات مختلف خودرو آسیب ببیند و باید از فروشگاه‌های معتبری مثل دیاکوشاپ که اقدام به فروش لوازم یدکی جک جی ۳ و سایر ماشین‌ها می‌کند، لوازم یدکی بخرید.
انواع دنده پشت فرمان کدامند؟
این روزها شیفتر در اتومبیل‌های مختلف به شکل‌های گوناگون استفاده می‌شود. خودروسازان و طراحان این نمونه‌های مختلف را متناسب با راحتی هرچه بیشتر راننده می‌دانند. انواع این شیفترها عبارتند از:
- یک دکمه روی فرمان: این دکمه بزرگتر طراحی می‌شود و هر سمت آن برای کم یا زیاد کردن دنده‌ها استفاده می‌شود.
- دکمه‌های روی فرمان: این دکمه‌ها می‌توانند دو طرف فرمان یا در کنار هم باشند. یکی برای کاهش و دیگری برای افزایش دنده به کار می‌رود.
- دو پدال پشت فرمان و هر کدام در یک سمت: یکی برای کاهش دنده و دیگری برای افزایش دنده؛ گاهی نیز دو پدال در یک سمت و مجاور هم هستند.
- یک پدال پشت فرمان: در این حالت ممکن است بالا و پایین کردم پدال یا جلو عقب برون آن سبب کاهش یا افزایش دنده‌ها شود.
کلام پایانی
ما در این مطلب از دیاکو شاپ، به معرفی شیفتر دنده پرداختیم. همانطور که مطالعه کردید تعداد خودروهایی که دارای این قابلیت هستند، روزانه در حال افزایش است. این شیفترها سبب عملکرد بهتر خودرو می‌شوند و مصرف سوخت را نیز کاهش می‌دهند.