شمع ماشین، یکی از مهم‌ترین اجزای موتور خودرو بوده که وظیفه اصلی آن، روشن کردن ماشین است. این قطعه در بالای محفظه احتراق و سیلندر ماشین قرار دارد و اجزای تشکیل دهنده آن شامل الکترود، واشرها و عایق چینی می‌شوند. خودروها برای حرکت به یک نیروی محرک نیاز دارند. شمع خودرو انرژی الکتریکی را از باتری به محفظه می‌رساند و سوخت و گاز درون آن را مشتعل می‌کند؛ در نتیجه انرژی گرمایی که خودرو به آن نیاز دارد، فراهم می‌شود.
در این مطلب قصد داریم به طور واضح‌تر به شما بگوییم شمع موتور چگونه کار می‌کند و عمر آن چقدر است.
شمع ماشین کجاست؟
با توجه به اهمیت بالای این قطعه، لازم است که راننده‌ها بدانند شمع موتور در کجای ماشین قرار دارد تا در صورت وجود مشکل، به سراغ آن بروند. شمع خودرو در بخش بالایی محفظه ماشین، یعنی روی سرسیلندر آن قرار گرفته است.
اجزای تشکیل دهنده شمع موتور
شمع موتور از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شود و ما در این بخش، مهم‌ترین اجزای تشکیل دهنده شمع موتور را نام می‌بریم تا اطلاعات بیشتری در مورد این قطعه به دست آورید.
- عایق چینی
این عایق روی شمع ماشین قرار دارد و جنس آن از اکسید آلومینیوم یا آلومین است. از یک رویه شیشه‌ای به عنوان پوشش خارجی عایق چینی استفاده کرده‌اند تا لایه‌های زیرین آسیب نبینند. این پوشش خارجی، رنگ سفیدی دارد و روی شمع موتور قرار گرفته است. وظیفه اصلی لعاب شیشه‌ای، پوشاندن منافذ عایق چینی و محافظت از آن بوده و مانع از ورود آلودگی‌های می‌شود.
عایق چینی در برابر حرارت و فشار زیادی که در زمان انفجار به وجود می‌آید، مقاومت بسیار بالایی را از خود نشان می‌دهد؛ در نتیجه از شمع موتور ماشین محافظت می‌کند و استحکام آن را بالا می‌برد.
- بدنه شمع
بدنه شمع از فولاد ساخته شده است و وظیفه اصلی آن، نگه‌داشتن شمع روی سیلندر است.
- ترمینال شمع
ترمینال، بالاترین قسمت یک شمع است و با اتصال آن به وایر، مسیر جریان الکتریکی از باتری به شمع فراهم می‌شود. به عبارت دیگر، پایانه یا ترمینال شمع، به عنوان ناقل قوی الکتریسیته به شمار می‌رود. پایانه‌ها مقاومت بالایی در برابر زنگ‌زدگی از خود نشان می‌دهند.
- الکترود مثبت و منفی
هر شمع ماشین چندین الکترود دارد و الکترود مثبت یک شمع، در بخش میانی آن قرار می‌گیرد. تولید کننده‌ها از فلزهای آلیاژ شده برای تولید الکترودهای مثبت استفاده می‌کنند که مقاومت بسیار بالایی در برابر حرارت دارند. الکترودهای منفی به بدنه شمع متصل شده و در دو طرف الکترود مثبت قرار گرفته‌اند. تعداد الکترودهای منفی در شمع‌های مختلف، با هم متفاوت است.
- گپ یا شکاف جرقه
به فاصله بین الکترود مثبت با الکترودهای منفی، شکاف جرقه گفته می‌شود. هرچه این فاصله بیشتر باشد، جرقه‌زنی بهتر انجام می‌گیرد؛ با این حال فاصله گپ شکاف جرقه با توجه به نیازهای موتور متفاوت است.
دیگر اجزای تشکیل دهنده شمع موتور شامل شیار عایق سرامیکی، مهره، مقاومت، واشر، پوسته فلزی و هسته مسی می‌شوند.
انواع شمع خودرو
امروزه مدل‌های مختلفی از شمع ماشین را برای خودروها تولید کرده‌اند که هر کدام از آن‌ها ویژگی‌های خود را دارند و می‌توان به روش‌های مختلفی، این قطعات را تقسیم‌بندی کرد. شمع‌های خودرو با توجه به تعداد پلاتین، عبارتند از:
- تک پلاتینه
- دو پلاتینه
- چهار پلاتینه
اما به‌طورکلی انواع شمع خودرو در دسته‌بندی‌های زیر قرار می‌گیرند:
- شمع گرم
- شمع سرد
- شمع ایریدیومی
- شمع پلاتینیومی
- شمع چند الکترودی
- شمع نیکلی
نحوه عملکرد شمع ماشین
شمع موتور این وظیفه را دارد که انرژی الکتریکی را از باتری ماشین، به سیلندرها برساند. نحوه عملکرد شمع ماشین در سه مرحله زیر خلاصه می‌شود:
- جریان برق را به شمع انتقال می‌دهد.
- مخلوط هوا و سوخت را یونیزه می‌کند.
- جرقه زنی و ایجاد یک گوی آتشین در گپ
عیب یابی شمع خودرو
به دو روش بررسی ظاهری و بررسی با کمک آزمایش، می‌توان عیب یابی شمع خودرو را انجام داد. در بررسی ظاهری شمع، با مشاهده برخی از تغییرات می‌توان به این نتیجه رسید که این قطعه ایراد پیدا کرده است. بیشتر تعمیرکاران از روش بررسی ظاهری بری عیب یابی شمع موتور استفاده می‌کنند؛ چرا که این روش ساده‌تر و کارآمدتر از روش دیگر است.
علائم خرابی شمع موتور
با مشاهده علائم خرابی شمع موتور باید اقدام به تعویض آن کنید تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کنید. این علائم شامل موارد زیر می‌شوند:
- ترک خوردن یا شکستن
- تغییر رنگ
- فرسودگی الکترود
- ذوب شدن الکترود مرکزی
- وجود بنزین روی شمع
- لعاب روی چینی
- روشن شدن چراغ چک
- لرزش موتور در زمان حرکت
- روغنی شدن پایه شمع
فراموش نکنید که برای خرید شمع و به طور کلی لوازم یدکی جک J4 یا هر خودرو دیگر باید به سراغ محصولات باکیفیت و اصل بروید.
عمر شمع ماشین
عمر شمع موتور ماشین، با توجه به نوع و مدل آن متفاوت است و می‌تواند از 1 تا 3 سال باشد. با این حال، تعویض به موقع این قطعه، به شما کمک می‌کند تا مانع از به وجود آمدن مشکلات و نقص‌ها در خودرو شوید. هرچه شمع خریداری کیفیت بالاتری داشته باشد، مدت زمان طولانی‌تری می‌توانید از آن استفاده کنید.
اهمیت تعویض شمع موتور
عدم تعویض شمع موتور پیامدهای زیر را به دنبال دارد:
- اگر شمع موتور خودرو خراب شود، عمل برق‌رسانی به این قطعه، با مشکل انجام می‌گیرد؛ به همین دلیل باید توجه ویژه‌ای به سلامت شمع داشته باشید.
- همان‌طور که اشاره کردیم خراب شمع موتور، به معنی روشن نشدن خودرو است.
- احتمال آسیب رسیدن به موتور
- بالا رفتن میزان آلایندگی خودرو
- خام‌سوزی و مصرف بالا سوخت
پس به موقع برای تعویض این قطعه اقدام کنید. در واقع باید گفت خرید لوازم یدکی جک J5 یا هر خودرو دیگر و تعویض به موقع آن‌ها نقش مهمی در سلامت خودرو دارد.
زمان تعویض شمع موتور خودرو
درصورتی‌که شمع موتور خودرو به اتمام برسد، شما نمی‌توانید ماشین خود را روشن کنید؛ به همین دلیل باید بدانید که زمان تعویض شمع موتور خودرو چه موقعی است. اگر در زمان رانندگی احساس کردید که توان موتور کم شده یا در زمان شتاب گرفتن متوجه خام‌سوزی خودرو شدید، یعنی باید شمع موتور ماشین را تعویض کنید.
جمع بندی
یکی از اجزاء مهم و جایی ناپذیر از موتور خودرو، شمع آن است که نقش بسیار مهمی را در راندمان عملیاتی خودرو ایفا می‌کند؛ به همین دلیل باید از عمر مفید آن غافل نشوید و در صورت مشاهده علائم خرابی شمع ماشین، اقدام به تعویض آن کنید. انواع مختلفی از شمع موتور در دیاکوشاپ موجود هستند. شما می‌توانید با مراجعه به بخش محصولات سایتمان، هر کدام از آن‌ها را در سبد خرید خود قرار داده و خریداری کنید.