دینام خودرو یک قطعه الکتریکی است که با استفاده از میدان مغناطیسی، برق لازم برای شارژ باتری خودرو یا تامین انرژی الکتریکی مورد نیاز دستگاه‌های دیگر را تولید می‌کند. این قطعه شامل آرمیچر، بوش، کلکتور و قطعات دیگری است که با هم تشکیل یک موتور مولد الکتریکی می‌دهند.
دینام یکی از قطعات حساس و مهم خودرو است و وظیفه تامین برق خودرو را دارد. باتری تنها در زمان استارت برق را تامین می‌کند و در صورتی که دینام کار نکند، ممکن است مشکلات جدی برای خودرو به وجود آید.
عملکرد دینام خودرو
با استفاده از حرکت میل لنگ موتور، دینام در زمان روشن بودن خودرو برق مورد نیاز خودرو را تولید می‌کند. دینام از طریق چرخش در مدار مغناطیسی، برق را تولید می‌کند که سپس توسط ذغال‌ها جمع‌آوری شده و به قطعات الکتریکی خودرو ارسال می‌شود. این عملکرد دینام خودرو امکان ارائه جریان لازم به تمامی قطعات الکتریکی خودرو را فراهم می‌کند. به علاوه لوازم یدکی جک جی 5 باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد و در سایت دیاکوشاپ می‌توانید با خیالی آسوده ثبت سفارش کنید.
اجزای دینام ماشین
دیسک یا پره‌های مغناطیسی، قلاب جمع کننده، تجهیزات جمع‌آوری، نوار‌های مغناطیسی، سپر، آلیاژ آهنی و نواریوم، این اجزا همگی با هم هماهنگ شده‌اند تا قدرت مغناطیسی تولید شده توسط دیسک یا پره‌ها به جریان القایی تبدیل شود و برق مورد نیاز اتومبیل تولید شود. اجزای تشکیل دهنده دینام ماشین عبارتند از:
- پوسته استاتور (سیم پیچ‌های ثابت)
- پوسته روتور (سیم پیچ‌های متحرک)
- پوسته دیود (یکسوکننده‌های ولتاژ)
- پوسته آفتامات (رگلاتور)
- زغال‌ها و جازغالی
- پوسته پولی و پره خنک کننده
- پوسته قرقره و بلبرینگ
انواع دینام خودرو
دینام خودرو دو نوع: دو ذغال و سه ذغال دارد. آفتاب‌های موجود در دینام نیز به دو دسته سه قرقره و یک قرقره تقسیم می‌شوند. دینام دو ذغال با آفتاب‌های سه قرقره و دینام سه ذغال با آفتاب‌های یک قرقره کار می‌کند. امروزه، در خودروهای جدید از یک نوع دینام جدید به نام آلترناتور استفاده می‌شود.
دینام‌های قدیمی در دورهای پایین قادر به تأمین برق کافی برای خودرو نبودند و به همین دلیل اگر خودرو برای مدت زمان طولانی در حال کار بود، ممکن بود با کمبود برق مواجه شود. اما با استفاده از آلترناتور در خودروهای جدید، این مشکلات به خوبی حل شده است.
روش تست دینام خودرو
برای تست دینام خودرو و اطمینان از سلامت آن، می‌توانید از روش‌های مختلف استفاده کنید، از جمله می‌توان به استفاده از دستگاه اشاره کرد. انجام این تست‌ها به شما کمک می‌کند تا مشکلات دینام ماشین را به موقع شناسایی و رفع کنید. بهتر است بر اساس نیاز و شرایط خاص خود، یکی از روش‌های تست را انتخاب و به بررسی دینام خود بپردازید.
تست دینام بدون دستگاه
برای این کار، باید صدای عادی موتور را بررسی کرده و هر گونه صدای غیرطبیعی یا لرزش در آن را تشخیص دهید. همچنین، باید به لرزش و علائم دیگری که به نقص در دینام اشاره دارند، توجه کنید. اگر این علائم وجود داشته باشند، بهتر است به یک مکانیک ماهر مراجعه کرده و دینام را تست و تعمیر کنید.
در صورت عدم عملکرد صحیح بخشی از موتور، باید به وضعیت دینام شک کرده و آن را تعمیر کنید. برخی معتقدند که هنگام از دست دادن عملکرد دینام، صدای موتور نیز تغیر می‌کند. بنابراین، با بررسی صدای موتور می‌توانید وضعیت دینام را تشخیص دهید.
تست دینام با لامپ یا چراغ خودرو
برای تست دینام خودرو می‌توانید از چراغ‌های خودرو کمک بگیرید. برای این کار چراغ جلوی ماشین را روشن و مقدار روشنایی آن را بررسی کنید. سپس موتور را استارت زده و دوباره روشنایی چراغ‌ها را بررسی کنید و اگر میزان روشنایی تغییر نکرده باشد، احتمالا دینام سالم است.
اما اگر چراغ‌ها کم نور شدند، این ممکن است نشان‌دهنده نیاز به تعمیر دینام یا تعویض آن باشد. این روش بسیار آسان است و هر کسی می‌تواند از آن استفاده کند.
تست دینام با برداشتن سر باتری ماشین
از طریق وضعیت باتری خودرو می‌توان اطلاعاتی درباره وضعیت دینام دریافت کرد. اگر باتری خودرو بسیار ضعیف باشد، دینام قادر به چرخاندن نخواهد بود. باتری سالم باید ابتدا موتور را روشن کند تا دینام پس از روشن شدن، با سرعت کافی بچرخد. بنابراین اگر باتری خیلی ضعیف باشد، امکان روشن کردن ماشین و تست کردن ژنراتور وجود نخواهد داشت.
تست دینام با ولت سنج
افرادی که از دستگاه ولت سنج برخوردارند، می‌توانند از این ابزار برای تست دینام خودرو استفاده کنند. دستگاه ولت سنج هزینه زیادی ندارد و همچنین می‌توان از دستگاه مولتی متر نیز برای این منظور استفاده کرد. برای تست ولتاژ خروجی دینام، کافی است یک سر ولت سنج را به درگاه باتری خودرو متصل کرده و در حین روشن کردن موتور، ولتاژ را بسنجید.
در صورتی که ماشین از حالت درجا کار کردن خارج شده، ولتاژ باتری باید افزایش پیدا کند و چراغ تست روشن شود. اگر چراغ روشن نشد یا ولتاژ افزایش نیافت، باید اتصالات و تسمه دینام را بررسی کرد. واجب است که خروجی مثبت ولت سنج به بخش مثبت درگاه و خروجی منفی به قطب منفی متصل شود و عدد نمایش داده شده باید 14 باشد. اگر این عدد را مشاهده کردید، یعنی ژنراتور به درستی کار می‌کند.
بررسی دینام با استفاده از دستگاه تست دینام
دستگاه تست دینام، یک وسیله مخصوص بررسی و تست دینام خودرو است که برای اطمینان از عملکرد صحیح و سالم دینام مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه با افزایش بار به صورت مرحله‌ای و نمایش راندمان موتور، به کاربر اطلاعات لازم را ارائه می‌دهد تا او بتواند از سالم بودن دینام و عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل کند. به این ترتیب، راننده می‌تواند با آسوده و اطمینان بیشتر در مسیر حرکت کند.
نقش چراغ دینام (چراغ باطری)
دینام در خودروها یکی از قطعات حیاتی در لوازم جک S3 است که جریان الکتریکی را تولید و هدایت می‌کند. به علاوه باطری، انرژی را به بخش‌های الکتریکی خودرو منتقل می‌کند اما نمی‌تواند به تنهایی برق مورد نیاز را فراهم کند. دینام با شارژ پیوسته باطری را شارژ و انرژی را به پرده الکتریکی ارسال می‌کند. نقش چراغ دینام در خودرو بسیار است به همین دلیل در ادامه دلایل روشن شدن چراغ دینام خودرو مورد بررسی قرار می‌گیرد.
عدم کارکرد صحیح دینام
بعد از بررسی باتری، حالا باید به دینام مراجعه کنید. اگر دینام به درستی کار نکند، ممکن است ولتاژ آن کمتر از حد مجاز 13.6 تا 14.6 ولت باشد. اگر این اتفاق افتاد، باید دینام را تعویض کنید یا با استفاده از ابزار تنظیم ولتاژ، ولتاژ را به مقدار مناسب تنظیم کنید. اگر باز هم مشکل پابرجا باشد، دینام نیاز به تعویض دارد.
روشن شدن چراغ دینام به علت خرابی تسمه
تسمه دینام یکی از قطعات حیاتی برای عملکرد صحیح دینام است. اگر تسمه پاره شود یا فرسودگی نشان دهد، عملکرد دینام تحت تأثیر قرار می‌گیرد و ممکن است مشکلاتی به وجود آیند. بنابراین، در صورت شنیدن صدای نامطلوبی از موتور و تجهیزات اطراف، باید تسمه دینام را بررسی و اصلاح کنید.
اختلال در سیم کشی
هنگامی که سیم‌های اطراف باتری پوسیده یا پیچ خورده‌اند، برق رسانی به درستی صورت نمی‌گیرد. بیشترین مشکلات سیم‌ها در نزدیکی کانکتورها بوجود می‌آید؛ بنابراین باید از وضعیت سیم‌ها مطمئن شوید.
علائم خرابی دینام ماشین
اگر دینام خراب باشد، ماشین شما روشن نمی‌شود یا اگر روشن شود، بیش از چند دقیقه روشن نمی‌ماند. احتمالا با یک یا چند مورد از این چند علائم خرابی دینام خودرو مواجه خواهید شد.
پرنور یا کم نور شدن ماشین
با توجه به اینکه دینام سیستم الکتریکی خودرو را تغذیه می‌کند، روشنایی‌ها ممکن است به طور ناپایدار، کم نور یا پرنور شوند که ممکن است یکی از علائم خرابی دینام ماشین باشد. اگر دینام از کار بیفتد، ولتاژ ناپایدار به لوازم الکترونیکی انتقال پیدا می‌کند که باعث کم نور شدن چراغ‌ها یا تغیر نامنظم نورها می‌شود.
عملکرد کند لوازم جانبی
زمانی که دینام خودرو، برق کافی را برای وسایل الکترونیکی خودروی شما تامین نمی‌کند، اغلب شاهد کندی یا عدم کارکرد لوازم جانبی ماشین خواهید بود. به‌عنوان مثال، اگر متوجه شدید که پنجره‌های ماشین بیشتر از حد معمول بالا و پایین می‌رود یا گرم کن صندلی‌ها به سرعت گرم نمی‌شوند و یا حتی اگر سرعت سنج و سایر ابزارها شروع به خراب شدن کرده‌اند، ممکن است مشکل از دینام باشد.
مشکل در استارت زدن یا خاموش شدن‌های مکرر
یکی از علائم خرابی دینام ماشین، مشکل در استارت زدن خودرو است. اگر دینام خراب باشد، باتری را شارژ نمی‌کند و باعث قدرت کم باتری برای روشن کردن خودرو می‌شود. همچنین، اگر ماشین به تکرار در حین رانندگی متوقف شود، ممکن است شعله و کویل انرژی کافی برای حفظ روشنایی موتور را از دینام دریافت نکنند که به خاموش شدن پی‌در‌پی خودرو منجر می‌شود.
علل سوختن دینام ماشین
سوختن یا خرابی دینام خودرو یکی از مشکلات رایج است که به برق خودرو آسیب می‌زند. این مشکل طبیعی است و نیازی به نگرانی نیست. عوامل مختلفی وجود دارند که می‌توانند باعث سوختن دینام شوند. آشنایی با این عوامل به شما کمک می‌کند تا از خرابی و سوختن دینام جلوگیری کنید.
تاثیر عواملی مانند گرما، به ویژه در فصل تابستان، می‌تواند باعث افزایش دمای موتور و درجه حرارت آن شود. این موضوع می‌تواند منجر به افزایش دور موتور، افزایش دور فن خنک کننده دومیه و یا استفاده از کولر خودرو که علت افزایش دور فن کولر و تجهیزات مرتبط در حالت حداکثر شده شود.
همچنین ترافیک در شهرها می‌تواند منجر به کاهش سرعت حرکت خودروها و کاهش دور موتور آن‌ها شود که این امر منجر به کاهش قدرت تولید برق دینام نخواهد شد. هنگامی که دینام خودرو به دلیل کارکرد خود به حداکثر ظرفیت رسیده و باتری به کارکرد بیشتر نیاز دارد، کمبود برق ایجاد می‌شود.
این کمبود برق باید توسط دینام جبران شود، اما اگر دور موتور خودرو پایین آمده و دینام نتواند باتری را شارژ کند، سیستم برق خودرو مشکل دار خواهد شد.
تعمیر دینام خودرو
اطلاع از نحوه تعمیر دینام بسیار مهم است به همین دلیل در ادامه به برخی از مراحل تعمیر می‌پردازیم.
- عیب یابی و خدمات تعمیر دینام
- نصب دینام بر روی خودرو
- جدا کردن قطعات دینام بر روی میز کار
- تشخیص عیوب و ارائه خدمات تعمیر قطعات دینام
- رفع عیوب و مونتاژ قطعات دینام
- آزمایش دینام بر روی میز کار
- نصب دینام بر روی خودرو
پیشگیری از سوختن دینام ماشین
برای جلوگیری از سوختن دینام، می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- استفاده از باتری‌های با ظرفیت حداقل 65 آمپر، می‌تواند از سوختن دینام جلوگیری کند.
- اگر توقف شما طولانی است، دور موتور خودرو را به طور متناوب به حدود 2000 دور در دقیقه بالا ببرید با فشار دادن پدال گاز. این کار می‌تواند از سوختن دینام خودرو جلوگیری کند.
- هنگام استفاده از کولر خودرو، توصیه می‌شود دور فن آن را تا جایی که امکان دارد در پایین‌ترین سرعت قرار دهید.
- تسمه دینام در خودرو و اهمیت بررسی شل یا سفت بودن آن به منظور پیشگیری از سوختن دینام، بسیار ضروری است.
کلام آخر
دینام خودرو یکی از اجزای مهم و حیاتی در سیستم برق خودرو است که وظیفه تولید برق برای شارژ باتری و تأمین برق مصرفی خودرو را بر عهده دارد. این قطعه از اهمیت بسیاری برخوردار است و هر گونه نقص در عملکرد آن می‌تواند به اختلالات جدی در سیستم برق خودرو منجر شود.
به همین دلیل لازم است دینام را به صورت دورهای بررسی و بازدید کرد تا مشکلات و نقص‌های آن به موقع شناسایی و رفع شوند تا بتوان از عملکرد بهینه و پایدار این قطعه اطمینان حاصل کرد.